S.O.S….ελεγκτής

April 21, 2014

Ουδέποτε συμπάθησα τα μέσα μαζικής μεταφοράς.  Ανθρώποι στοιβαγμένοι μέσα σε λεωφορεία τραμ και μετρό περιμένουν να φύγουν και να αφεθούν. Πρόσωπα απρόσωπα, αποστειρωμένα συνήθως κουρασμένα και θυμωμένα. Αντανακλάσεις μιας εξατομίκευσης που φθίνει που περιχαρακώνεται που αμύνεται, που φοβάται και πανικοβάλλεται. Που παίρνει προληπτικά μέτρα για παν ενδεχόμενο.  Κοιτάζει χωρίς να βλέπει. Ακολουθεί  σημάνσεις νωχελικά…

Από νωρίς κατάλαβα ότι στην Αθήνα δύσκολα την βγάζω πέρα με τα μέσα. Η διαδρομή μου από σπίτι στην σχολή και πίσω αποτελούσε κεφάλαιο από μόνη της.  Κουράστηκα να έχω έννοια τους ελεγκτές πότε θα κάμουν την εμφάνιση τους, αν θα έχω εισιτήριο ή όχι, αν θα καθυστερήσω κτλπ..  Η εικόνα ανθρώπων με διαμελισμένα άκρα που ικετεύουν βοήθεια ηταν όμως ο κύριος λόγος που ήθελα να απεξαρτηθώ από τα μέσα.  Πόσος ξεπεσμός του ανθρώπου, πόση κατάντια. Λειτουργεί ως υπενθύμιση για το που βρίσκεσαι και ποιές είναι οι καταστάσεις που καλείσαι να αλλάξεις. Ναι.. Όμως το να είσαι αναγκασμένος να  συνηθίσεις  ένα τέτοιου τύπου θέαμα έτσι που να το υπομένεις μέχρι νεωτέρας αυτό όχι.

Γι’αυτό λοιπόν κινήθηκα οσαν ιδιώτης ελευθέρας βοσκής. Αγόρασα μια μηχανή, και έτσι λύθηκε το ζήτημα της κυκλοφορίας μου.  Έμαθα την Αθήνα στράτα στράτα, κινούμενος  γρήγορα  και ευέλικτα στο χωροχρόνο της.  Το μποτιλιάρισμα δεν ήμουν αναγκασμένος να το υπομένω. Το αντιμετώπιζα. Το διέσχιζα περνώντας ανάμεσα  σε αυτοκίνητα, κόρνες, φωνές και ανθρώπους. Η Αθήνα σου δίνει την δυνατότητα να αυτοσχεδιάσεις μέσα στον δρόμο. Διέρχεσαι κατά το δοκούν παίρνοντας ρίσκα. Χρειάζεται προσοχή…

Πέρασαν 2 χρόνια από την τελευταία φορά που ήμουν Αθήνα. Άλλαξαν πολλά, μαζί και το γεγονός ότι δεν είχα στην διάθεση μου την μηχανή. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι μου ηταν δύσκολο να περπατάω αποστάσεις αναγκαστικά χρησιμοποιούσα τα μέσα. Τις περισσότερες φορές δεν χτύπαγα εισιτήριο. Μόνο στις περιπτώσεις που η διαδρομή μου ηταν μακρά και κουραζόμουν να έχω έννοια,  τότε κτύπαγα εισιτήριο. Δηλαδή σπάνια.

Μια μέρα μπαίνω στο λεωφορείο με προορισμό το κέντρο.  Στέκομαι δίπλα στον οδηγό ακουμπώντας την μπάρα. Μπροστά μου βλέπω μόνο δρόμο. Σε μια στιγμή πριν τον Ευαγγελισμό διαισθάνομαι την ματιά του οδηγού να πλανάται ανήσυχα στο καθρέφτη. Γυρνάω πίσω και βλέπω ελεγκτή. Καιρό είχε να ανταμώσουμε. Με έπιασε στον ύπνο. Έδειχνε πολύ διαφορετικός από ότι  ήξερα. Ξαναγυρνάω πίσω διακριτικά.

«Τα εισιτήρια σας παρακαλώ τα εισιτήρια να βλέπω..»

Έδειχνε μη σίγουρος γι’αυτό που ζητούσε. Μιλούσε χαμηλόφωνα και δεν έλεγχε με τον τρόπο που οι ελεγκτές συνηθίζουν. Προσπερνούσε πολλούς χωρίς να ζητά εισιτήριο. Ντρεπόταν καθαρά γι’αυτό που κάνει. Γύρισα μπροστά. Η στάση ευαγγελισμός ηταν μόλις μια ανάσα. Άραγε θα με προλάβει? Εάν ναι τότε ας είμαι έτοιμος να αποκριθώ. Μάλλον θα ταλαιπωρηθώ αλλά πώς να το κάνουμε.. δεν είχα όρεξη για δικαιολογίες.

Με πλησιάζει δευτερόλεπτα πριν να ανοίξει η πόρτα. Στέκεται ανάμεσα στον οδηγό και μένα. Γυρίζει με βλέπει και τον βλέπω. Τσιμουδιά… Τώρα μιλάνε τα βλέμματα. Με βλέπει από πάνω ως κάτω στα γρήγορα. Πάλι με καρφώνει με φόρα για να γυρίσει στα γρήγορα στην πλευρά του οδηγού. Του μιλά σχεδόν κωδικά όπως οι ελεγκτές και οι οδηγοί ξέρουν να κάνουν. Ακολούθως ανοίγει η πόρτα. Οδός διαφυγής…

Η αμίλητη αναμέτρηση είχε πολλά να πει. Ηταν έντονη και γεμάτη νοήματα. Με μέτρησε μαζί και την έκβαση της ιστορίας στην περίπτωση εκείνη που θα φτάναμε να μιλήσουμε.  Δεν τον έπαιρνε να ακολουθήσει την πεπατημένη αυτό φαινόταν. Δυσφορούσε με τον εαυτό του μαζί και με το εποπτικό λειτούργημα που καλείτο να κάνει. Δεν είχε καμιά διάθεση να το υπερασπιστεί.

Οι ελεγκτές του σήμερα στην Ελλάδα μοιάζουν με τους μαυραγορήτες και τους δωσίλογους του χτες. Η μάλλον καταλαμβάνουν και αυτοί μια θέση δίπλα τους μιας και οι τελευταίοι ηταν ήδη πάντα εδώ. Η βουτιά θανάτου που πραγματοποίησε νεαρός για να γλυτώσει την κύρωση του ελεγκτή πριν ένα χρόνο στάθηκε καθοριστική ως προς το να καταστούν και οι ελεγκτές μαύρα πρόβατα στα μάτια του κόσμου.

Μαζί με την κρίση πέφτουν και οι μάσκες.  Ο βασιλιάς στέκεται γυμνός μαζί και οι χωροφύλακες του. Οι ταξικοί ανταγωνισμοί εντείνονται με τρόπο που ο καθείς προσωπικά καλείται να αναλάβει ευθύνη, να κηρύξει ή να αποκηρύξει τον ρόλο του.                                                                                  …Μαζί με τους αδικημένους? Ή με τους ρουφιάνους και τους προσκυνημένους…

 

 

Aneipwtos

 

Αντιγράφω απόσπασμα της  συνέντευξης που παραχώρησε στον Πολίτη (06/4/14) ο νεοδιορισθής αρχηγός της αστυνομίας Κύπρου με τον υπο-τίτλο “έξυπνη αστυνόμευση”:

“Ερώτηση: Ποιό μοντέλο αστυνόμευσης έχετε κατα νούν στους σχεδιασμούς σας?

Απάντηση: Υπάρχουν ευκαιρίες οπως είναι το λεγόμενο ” new public management ” που μετεξελίχθηκε σε ” new public governance “. Πυρήνας αυτής της νέας μορφής διοίκησης είναι να κάνουμε περισσότερα, με λιγότερο κόστος και με καλύτερη ποιότητα.

Φέρνω ως παράδειγμα της υιοθέτηση μιας σύγχρονης μορφής κοινοτικής αστυνόμευσης, η οποία θα συμβάλει στην ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας του πολίτη, αλλά μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θα βοηθήσει και στον περιορισμό των αιτιών που οδηγούν στην εγκληματικότητα. Το μοντέλο αυτό δίνει μεγάλο βάρος στην αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας, κάτι που σημαίνει πως ένα μέρος των ανθρώπων που εκδηλώνουν νεανική παραβατικότητα δεν θα μετεξελιχθούν σε εγκληματικά στοιχεία.” 

Στο πρώτο σκέλος της απάντησης ο αστυνόμος μιλά για ‘μετεξέλιξη’ μιας μορφης διοίκησης. Απο το μοντέλο «νέαςδημόσιας διαχείρησης» (management) στο μοντέλο νέας δημόσιας διακυβέρνησης» (governance). Ο ίδιος δεν κάνει τον κόπο να δώσει περαιτέρω εξηγήσεις για το τι σημαίνουν αυτά τα μοντέλα από πού προέρχονται πως υιοθετούνται κτλπ. Αντί αυτού αρκείται να μας πει ότι πυρήνας(???)  αυτής της νέας μορφής διοίκησης είναι να κάνουν (η αστυνομία) περισσότερα με λιγότερο κόστος και με καλύτερη ποιότητα. Ο αστυνόμος  παραμένει λιγομίλητος. Να υποθέσουμε ότι θεωρεί τις περαιτέρω λεπτομέρειες επί αυτού είτε αχρείαστες για τον οποιονδήποτε με την έννοια ότι δεν διαθέτουν όλοι τις γνώσεις και την κατάρτηση ενός αστυνόμου για να καταλάβουν , είτε γιατί αυτά τα πλάνα παραμένουν απόρρητα, είτε γιατί το χαρτί της εφημερίδας δεν χωράει επιπλέον εξηγήσεις.

«Η αστυνομία να κάνει περισσότερα»… με την έννοια ότι η αστυνομία θα έχει να επιδείξει περισσότερα αποτελέσματα αφού θα καταστεί, με τρόπο που δεν μας εξηγείται, πιο αποτελεσματική? Άραγε αυτό εννοεί… Μήπως αυτό το ανεξήγητο είναι γραφτό να παραμείνει ως τέτοιο αφού η  διατύπωση του πιθανών να δημιουργεί ενοχλήσεις?                                               Η αστυνομία υιοθετώντας το «μοντέλο δημόσιας διακυβέρνησης»  θα κάνει περισσότερα… μα πως άραγε?

 Μα πως αλλιώς παρά εφευρίσκοντας νέες μεθόδους καταστολής, σωφρονισμού μα και αυτό-πειθάρχησης. Εισάγοντας νέα μέτρα εποπτείας ελέγχου και τιμωρίας, ικανά να διασφαλίζουν την δημόσια υγεία. Μέτρα που δεν θα αποσκοπούν τόσο στην διατήρηση της τάξης όσο στην διαχείριση της αταξίας. Τα οποία θα εφαρμόζονται ανα περίσταση είτε πιο αυστηρά είτε πιο ήπια, το ζητούμενο σε κάθε περίπτωση είναι να παρεμβαίνει η αστυνομία εκ των υστέρων ωσάν πυροσβέστης με τρόπο που να διεκπεραιώνει τον ρόλο του χωροφύλακα.

Με λίγα λόγια σκοπός δεν είναι να πάψει το έγκλημα ή οποιαδήποτε μορφή ‘παρανομίας’ να υπάρχει. Σκοπός μάλλον είναι να διαιωνίζεται με τρόπο που να ελέγχεται και να κυβερνάται προς την κατεύθυνση εκείνη που η εκάστοτε εξουσία κρίνει σωστή. Με αυτό τον τρόπο δικαιολογεί και η αστυνομία την παρουσία της μαζί και τα λεφτά που περικόπτονται από τους μισθούς των φορολογουμένων, για λόγους κατά τα άλλα δημόσιας ασφάλειας.   

Στα πλαίσια αυτά εκπονούνται νέα σχέδια αποτελεσματικής και εν δυνάμει αποτελεσματικότερης αστυνόμευσης. Σχέδια που ομως κοστίζουν. Και αφού ο αστυνόμος διαισθάνεται την πίεση της οικονομικής κρίσης μιλά για εφαρμογή αυτών των σχεδίων με όσο το δυνατόν λιγότερα κόστη, αλλά και παρά ταύτα, με καλύτερη ποιότητα. Μάλλον το τελευταίο μεταφράζεται σε κάποιου τύπου αναβάθμιση του τομέα παροχής υπηρεσιών από την αστυνομία στον πολίτη. Αυτό υποθετικά πάντα γιατί ποιος ξέρει τι σημαινόμενα κρύβει ο αστυνόμος στο μυαλό του. Η λακωνικότητα του δεν μας επιτρέπει να εισχωρήσουμε στο βάθος του συλλογισμού του, αλλά μιας και μιλάει με όρους ελεύθερης αγοράς καλό είναι να γνωρίζει ότι όταν ζητάς περισσότερα με λιγότερα κόστη και με καλύτερη ποιότητα κάπου η τύχη σου γυρίζει την πλάτη. Οι ίδιοι οι νόμοι της αγοράς έρχονται να σου κάνουν τουλάχιστον την ζωή δύσκολη.  Κυπριακά μιλώντας «τζείνος που κάμνει θκυό δουλειές της μιας γελά της» πόσο μάλλον όταν οι δουλειές που βάζεις μπροστάσου να κάνεις είναι τρείς.

Στο δεύτερο σκέλος της απάντησης ο αστυνόμος μιλά με παράδειγμα. Συγκεκριμένα μιλά για:

« μια σύγχρονη μορφή κοινοτικής αστυνόμευσης η οποία θα συμβάλει στην ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας του πολίτη, αλλά μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θα βοηθήσει και στον περιορισμό των αιτιών που οδηγούν στην εγκληματικότητα.»

Και πάλι το παράδειγμα του παραμένει θεωρητικό. Αρκείται στην διατύπωση μοντέλων αστυνόμευσης και στην επανάληψη στερεοτυπικών σλόγκαν που χρησιμοποιούν οι ανθρώποι του νόμου και της τάξης. Εάν αναφέρεται στον θεσμό του αστυνομικού της γειτονιάς που μάλλον περί αυτού πρόκειται, τότε κάθε άλλο παρά αυτός συμβάλλει στην ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας του πολίτη.  Μάλλον  ενισχύει την άποψη ότι το έγκλημα οφείλει να υπάρχει στις γειτονιές, με τρόπο που να χρήζει της δέουσας προσοχής και αντιμετώπισης. Η διαφθορά  οι σκοτεινές και βρόμικες  δοσοληψίες   αστυνομικών δεν καμουφλάρονται πίσω από το πλαστικό χαμόγελο του αστυνομικού της γειτονιάς. Ούτε και οι «αναγκαίες» παρεμβάσεις για αποκατάσταση της τάξης όταν μέρα μεσημέρι καταμεσής του δρόμου η αστυνομία κάνει πράξη τον ρατσισμό της ξυλοκοπώντας μετανάστες.

Το πιο πρόσφατο  πρόγραμμα κοινοτικής αστυνόμευσης ακούει στο όνομα παρατηρητής της γειτονιάς. Πρόκειται για μια «στρατηγική πρόληψης του εγκλήματος» όπως ονομάζεται κατά την οποία η αστυνομία προτρέπει τους πολίτες να δίνουν πληροφορίες για πιθανές ύποπτες κινήσεις που γίνονται στην περιοχή τους. Η προτροπή να γίνουμε όλοι αστυνομικοί της περιοχής μας, μάλλον καλλιεργεί την συκοφαντία την καχυποψία τον φόβο και την ρουφιανιά ανάμεσα στον κόσμο στρέφοντας την προσοχή αλλού, μακριά από τα πραγματικά αίτια που οδηγούν την κοινωνία σε μαρασμό. Αλλιώς ποιος και πώς μπορούν να δικαιολογηθούν τα ψηλά ποσοστά ανεργίας και φτωχοποίησης των νέων, μιας και αναφέρεται ο αστυνόμος, τα οποία όσο περνά ο καιρός θα ακολουθούν ανιούσα πορεία? Σίγουρα όχι ο αστυνόμος ο οποίος θα συνεχίζει απερίσπαστος το έργο του έτσι που να μην εξελιχθεί η νεανική παραβατικότητα σε εγκληματική δράση…

 

Aneipwtos